Kripto para borsalarında işlem yaparken genellikle herkes fiyata odaklanır. Coin’in şu an kaç dolardan işlem gördüğü, düşüp yükselmesi, teknik göstergeler… Ancak asıl büyük resmi görmek isteyenler için bir başka veri daha vardır ki, çoğu yatırımcı bu bölüme hiç bakmaz: Order Book, yani Emir Defteri.
Aslında emir defteri, kripto para borsalarının kalp atışıdır. Orada neler olup bittiğini anlamak, sadece fiyata bakmaktan çok daha fazlasını verir. Emirlerin nasıl dizildiği, hangi fiyat seviyelerinde yoğunluk olduğu, piyasanın hangi yöne meyilli olduğuna dair ipuçları barındırır.
Peki nedir bu emir defteri ve emir derinliği? Gel birlikte inceleyelim.
Emir Defteri (Order Book) Nedir?
Emir defteri, bir kripto para biriminin borsada alım ve satım emirlerinin listelendiği gerçek zamanlı bir tablodur. Burada iki ana sütun vardır:
- Alış Emirleri (Bids): Kullanıcıların belirli bir fiyattan satın almak istedikleri coin miktarı.
- Satış Emirleri (Asks): Kullanıcıların belirli bir fiyattan satmak istedikleri coin miktarı.
Bu emirler fiyat sırasına göre dizilir. Alıcılar mümkün olan en düşük fiyattan almak isterken, satıcılar en yüksek fiyattan satmak ister. İşte bu iki tarafın kesiştiği nokta, o anki “piyasa fiyatını” oluşturur.
Emir Derinliği Nedir?
Emir derinliği, belirli bir fiyat aralığında ne kadar coin alım-satım talebi olduğunu gösterir. Genellikle grafiksel olarak sunulur. Bu grafik, piyasanın likiditesini ve fiyat seviyelerinde nasıl bir emir yığılımı olduğunu anlamamıza yardımcı olur.
Örneğin bir coin’in 1.000 dolarda işlem gördüğünü düşünelim. Eğer 999–998–997 gibi seviyelerde çok fazla alış emri varsa, bu seviyeler güçlü bir destek oluşturur. Tam tersi şekilde, 1.001–1.002 gibi seviyelerde yoğun satış emri varsa, burası güçlü bir dirençtir.
Emir Defteri Neden Önemlidir?
Çoğu yatırımcı coin’in fiyatına odaklanırken, profesyonel trader’lar emir defterine bakar. Çünkü fiyat hareketlerinden önce, emir defteri hareketlenir. Büyük alım emirleri yavaş yavaş deftere girmeye başlarsa, bu alım baskısı oluştuğunu gösterir. Aynı şekilde büyük satış emirleri artıyorsa, satış baskısı kuvvetleniyor olabilir.
Bu yüzden emir defterini okumayı bilmek, sana fiyat yönüyle ilgili erken sinyaller verir. Özellikle kısa vadeli al-sat yapan yatırımcılar için çok değerli bir kaynaktır.
“Wall” Kavramı: Alım ve Satım Duvarları
Emir defterinde bazen belli seviyelerde aşırı yoğun emir birikimi görürsün. Bu durum “duvar” olarak adlandırılır:
- Buy Wall (Alım Duvarı): Belirli bir fiyatta dev bir alım emri varsa, bu fiyat altına düşmek zorlaşır. Güçlü destek oluşturur.
- Sell Wall (Satış Duvarı): Belirli bir fiyatta çok büyük bir satış emri varsa, bu seviye geçilmesi zor bir dirençtir.
Bu duvarlar bazen gerçek emirlerdir, bazen ise “spoofing” gibi taktiklerle piyasa yönlendirmek için geçici olarak konur. Bu yüzden sadece emir büyüklüğüne değil, emrin ne kadar kaldığına ve işlem hacmine de dikkat etmek gerekir.
Piyasayı Okumanın Anahtarı
Birçok yatırımcı fiyatın neden bir noktada takıldığını ya da aniden kırıldığını anlamakta zorlanır. Oysa bu tür hareketlerin nedeni genellikle emir defterinde saklıdır. Biri büyük miktarda alış emri verdiyse fiyat hızla yukarı gider; büyük satış emri konduysa, piyasa sert düşebilir.
Bu nedenle emir defterini düzenli takip etmek, işlem zamanlaması açısından altın değerindedir.
Nasıl Kullanılır?
- Scalping yapanlar için: Hızlı al-satlarda anlık emir akışı çok önemlidir. Likiditenin dar olduğu anlarda işlem yapmaktan kaçınmak gerekir.
- Uzun vadeli yatırımcılar için: Belirli fiyat seviyelerinde destek/direnç analizi yapmak için kullanılabilir.
- Manipülasyon takibi için: Ani gelen dev emirler bazen balinaların manipülasyon girişimi olabilir. Emir silinip tekrar giriliyorsa, dikkatli olunmalıdır.
Özetle
Emir defteri ve emir derinliği, çoğu yatırımcının görmezden geldiği ama aslında fiyatın ruh halini yansıtan en net göstergelerdendir. Sadece grafikle yetinmek yerine, piyasanın içine bakmak isteyen herkesin bu tabloyu okumayı öğrenmesi gerekir.
Yatırımda sadece ne aldığın değil, ne zaman, ne şekilde ve neye dayanarak aldığın da önemlidir. Emir defteri, sana bu üç soruya da cevap verebilir.