Forex yatırımcılarının çoğu, işlem yaparken “spread” kelimesiyle karşılaşır. Ancak bu kavram genellikle sadece sayısal bir fark olarak algılanır. Oysa aslında spread, sadece işlem maliyeti değil; bazen fiyat hareketlerini manipüle eden, bazen yatırımcının zararını artıran görünmez bir güç olabilir. Özellikle de spread genişlemesi, farkında olmayan yatırımcılar için sessiz bir tehdit haline gelir.
Bu yazıda, spread genişlemesi nedir, neden olur ve en önemlisi seni nasıl etkiler sorularına sade bir dille cevap vereceğiz. Hazırsan başlayalım.
Önce Temel: Spread Nedir?
Forex piyasasında spread, bir paritenin alış (bid) fiyatı ile satış (ask) fiyatı arasındaki farktır. Örneğin EUR/USD için alış 1.1050, satış 1.1052 ise spread 2 pip’tir. Bu fark, sen işlem açtığın anda otomatik olarak maliyet olarak cüzdanına yansır.
Yani işlemi açtığın anda hemen zarar yazarsın. İşte bu zarar spread farkından kaynaklanır.
Peki Spread Genişlemesi Nedir?
Normalde düşük olan bu fark, bazı zamanlarda birden bire artabilir. İşte bu duruma spread genişlemesi denir.
Örneğin, genelde 1–2 pip olan EUR/USD spread’i, bir haber anında 10 pip’e kadar çıkabilir. Bu da demek oluyor ki işlem açtığında aniden 10 pip zarardasın. Eğer stop-loss’un bu kadar dar bir noktadaysa, işlem daha başlamadan kapanabilir.
Neden Spread Genişler?
Spread genişlemesi genellikle piyasa likiditesinin düşmesi veya belirsizlik artması durumlarında olur. İşte başlıca sebepler:
- Haber Anları: Merkez bankası faiz kararı, enflasyon verisi gibi yüksek etki gücüne sahip veriler açıklandığında fiyatlar aniden fırlayabilir. Bu anlarda emir eşleşmeleri zorlaşır ve spread açılır.
- Piyasa Açılışları: Özellikle Pazar gecesi ya da pazartesi sabahı piyasalar açılırken likidite düşüktür. Bu da spread’in genişlemesine yol açar.
- Volatilite Artışı: Büyük hacimli alış ya da satışların olduğu anlarda borsalar kendilerini korumak için spread’i genişletebilir.
- Aracı Kurum Politikası: Bazı forex firmaları yüksek volatilite dönemlerinde kendi kârlarını artırmak veya risklerini azaltmak amacıyla bilinçli olarak spread genişletebilir.
Seni Nasıl Etkiler?
- İşlem Maliyeti Artar: Spread genişlediğinde işlem daha açılmadan daha yüksek zarar yazar.
- Stop-Loss Daha Kolay Tetiklenir: Özellikle kısa vadeli işlemlerde ya da scalping stratejilerinde, küçük bir spread bile stop’un erken çalışmasına neden olabilir.
- Fiyat Algısı Bozulur: Spread arttığında grafiklerde fiyat farklı görünebilir, bu da analizini yanlış yönlendirebilir.
Ne Yapmalısın?
- Haber Saatlerinde İşlem Açma: Önemli veri açıklamaları öncesinde pozisyon açmaktan kaçınmak, spread kaynaklı zararları azaltır.
- Scalping Yapıyorsan Daha Dikkatli Ol: Küçük hareketlerden fayda sağlamaya çalışan stratejilerde spread farkı tüm kârı silebilir.
- Aracı Kurum Seçimine Dikkat Et: Spread politikasını açıkça belirten, düzenlemeye tabi kurumları tercih et. Sabit spread mi dinamik spread mi sunduğunu mutlaka öğren.
- Spread Genişleme Eğilimlerini Takip Et: Bazı platformlar, geçmişe dönük spread verilerini sunar. Hangi saatlerde veya hangi koşullarda spread’in arttığını incele, işlem zamanlamanı buna göre ayarla.
Sabit Spread ile Dinamik Spread Arasındaki Fark
Bazı forex şirketleri sabit spread sunduğunu belirtir. Bu, çoğu zaman avantaj gibi görünse de haber saatlerinde bu sabitlik bozulabilir. Dinamik spread ise piyasadaki likiditeye göre değişir. Hangisinin daha iyi olduğu yatırımcının tarzına bağlıdır, ancak her iki durumda da spread genişlemesi riski her zaman vardır.
Özetle
Forex piyasası bazen çok net görünür ama aslında suyun altındaki akıntılar çok daha hızlıdır. Spread genişlemesi, yatırımcının çoğu zaman fark etmediği ama kâr-zarar hanesini ciddi şekilde etkileyen bu akıntılardan biridir.
İşlemini doğru analizle açsan bile, yanlış zamanda açarsan ya da spread’in ne kadar genişlediğini fark etmezsen, kazandığını zannedip kaybedebilirsin. Bu yüzden sadece fiyatı değil, fiyatın oluştuğu koşulları da okumayı öğrenmelisin.