Tag: scalping

Spread Genişlemesi (Spread Widening): Forex’te Gizli Maliyet Nasıl Büyür?

Forex yatırımcılarının çoğu, işlem yaparken “spread” kelimesiyle karşılaşır. Ancak bu kavram genellikle sadece sayısal bir fark olarak algılanır. Oysa aslında spread, sadece işlem maliyeti değil; bazen fiyat hareketlerini manipüle eden, bazen yatırımcının zararını artıran görünmez bir güç olabilir. Özellikle de spread genişlemesi, farkında olmayan yatırımcılar için sessiz bir tehdit haline gelir.

Bu yazıda, spread genişlemesi nedir, neden olur ve en önemlisi seni nasıl etkiler sorularına sade bir dille cevap vereceğiz. Hazırsan başlayalım.

Önce Temel: Spread Nedir?

Forex piyasasında spread, bir paritenin alış (bid) fiyatı ile satış (ask) fiyatı arasındaki farktır. Örneğin EUR/USD için alış 1.1050, satış 1.1052 ise spread 2 pip’tir. Bu fark, sen işlem açtığın anda otomatik olarak maliyet olarak cüzdanına yansır.

Yani işlemi açtığın anda hemen zarar yazarsın. İşte bu zarar spread farkından kaynaklanır.

Peki Spread Genişlemesi Nedir?

Normalde düşük olan bu fark, bazı zamanlarda birden bire artabilir. İşte bu duruma spread genişlemesi denir.

Örneğin, genelde 1–2 pip olan EUR/USD spread’i, bir haber anında 10 pip’e kadar çıkabilir. Bu da demek oluyor ki işlem açtığında aniden 10 pip zarardasın. Eğer stop-loss’un bu kadar dar bir noktadaysa, işlem daha başlamadan kapanabilir.

Neden Spread Genişler?

Spread genişlemesi genellikle piyasa likiditesinin düşmesi veya belirsizlik artması durumlarında olur. İşte başlıca sebepler:

  1. Haber Anları: Merkez bankası faiz kararı, enflasyon verisi gibi yüksek etki gücüne sahip veriler açıklandığında fiyatlar aniden fırlayabilir. Bu anlarda emir eşleşmeleri zorlaşır ve spread açılır.
  2. Piyasa Açılışları: Özellikle Pazar gecesi ya da pazartesi sabahı piyasalar açılırken likidite düşüktür. Bu da spread’in genişlemesine yol açar.
  3. Volatilite Artışı: Büyük hacimli alış ya da satışların olduğu anlarda borsalar kendilerini korumak için spread’i genişletebilir.
  4. Aracı Kurum Politikası: Bazı forex firmaları yüksek volatilite dönemlerinde kendi kârlarını artırmak veya risklerini azaltmak amacıyla bilinçli olarak spread genişletebilir.

Seni Nasıl Etkiler?

  • İşlem Maliyeti Artar: Spread genişlediğinde işlem daha açılmadan daha yüksek zarar yazar.
  • Stop-Loss Daha Kolay Tetiklenir: Özellikle kısa vadeli işlemlerde ya da scalping stratejilerinde, küçük bir spread bile stop’un erken çalışmasına neden olabilir.
  • Fiyat Algısı Bozulur: Spread arttığında grafiklerde fiyat farklı görünebilir, bu da analizini yanlış yönlendirebilir.

Ne Yapmalısın?

  1. Haber Saatlerinde İşlem Açma: Önemli veri açıklamaları öncesinde pozisyon açmaktan kaçınmak, spread kaynaklı zararları azaltır.
  2. Scalping Yapıyorsan Daha Dikkatli Ol: Küçük hareketlerden fayda sağlamaya çalışan stratejilerde spread farkı tüm kârı silebilir.
  3. Aracı Kurum Seçimine Dikkat Et: Spread politikasını açıkça belirten, düzenlemeye tabi kurumları tercih et. Sabit spread mi dinamik spread mi sunduğunu mutlaka öğren.
  4. Spread Genişleme Eğilimlerini Takip Et: Bazı platformlar, geçmişe dönük spread verilerini sunar. Hangi saatlerde veya hangi koşullarda spread’in arttığını incele, işlem zamanlamanı buna göre ayarla.

Sabit Spread ile Dinamik Spread Arasındaki Fark

Bazı forex şirketleri sabit spread sunduğunu belirtir. Bu, çoğu zaman avantaj gibi görünse de haber saatlerinde bu sabitlik bozulabilir. Dinamik spread ise piyasadaki likiditeye göre değişir. Hangisinin daha iyi olduğu yatırımcının tarzına bağlıdır, ancak her iki durumda da spread genişlemesi riski her zaman vardır.

Özetle

Forex piyasası bazen çok net görünür ama aslında suyun altındaki akıntılar çok daha hızlıdır. Spread genişlemesi, yatırımcının çoğu zaman fark etmediği ama kâr-zarar hanesini ciddi şekilde etkileyen bu akıntılardan biridir.

İşlemini doğru analizle açsan bile, yanlış zamanda açarsan ya da spread’in ne kadar genişlediğini fark etmezsen, kazandığını zannedip kaybedebilirsin. Bu yüzden sadece fiyatı değil, fiyatın oluştuğu koşulları da okumayı öğrenmelisin.

Emir Defteri ve Emir Derinliği Nedir? Kripto Borsalarının Görünmeyen Kalbi

Kripto para borsalarında işlem yaparken genellikle herkes fiyata odaklanır. Coin’in şu an kaç dolardan işlem gördüğü, düşüp yükselmesi, teknik göstergeler… Ancak asıl büyük resmi görmek isteyenler için bir başka veri daha vardır ki, çoğu yatırımcı bu bölüme hiç bakmaz: Order Book, yani Emir Defteri.

Aslında emir defteri, kripto para borsalarının kalp atışıdır. Orada neler olup bittiğini anlamak, sadece fiyata bakmaktan çok daha fazlasını verir. Emirlerin nasıl dizildiği, hangi fiyat seviyelerinde yoğunluk olduğu, piyasanın hangi yöne meyilli olduğuna dair ipuçları barındırır.

Peki nedir bu emir defteri ve emir derinliği? Gel birlikte inceleyelim.

Emir Defteri (Order Book) Nedir?

Emir defteri, bir kripto para biriminin borsada alım ve satım emirlerinin listelendiği gerçek zamanlı bir tablodur. Burada iki ana sütun vardır:

  • Alış Emirleri (Bids): Kullanıcıların belirli bir fiyattan satın almak istedikleri coin miktarı.
  • Satış Emirleri (Asks): Kullanıcıların belirli bir fiyattan satmak istedikleri coin miktarı.

Bu emirler fiyat sırasına göre dizilir. Alıcılar mümkün olan en düşük fiyattan almak isterken, satıcılar en yüksek fiyattan satmak ister. İşte bu iki tarafın kesiştiği nokta, o anki “piyasa fiyatını” oluşturur.

Emir Derinliği Nedir?

Emir derinliği, belirli bir fiyat aralığında ne kadar coin alım-satım talebi olduğunu gösterir. Genellikle grafiksel olarak sunulur. Bu grafik, piyasanın likiditesini ve fiyat seviyelerinde nasıl bir emir yığılımı olduğunu anlamamıza yardımcı olur.

Örneğin bir coin’in 1.000 dolarda işlem gördüğünü düşünelim. Eğer 999–998–997 gibi seviyelerde çok fazla alış emri varsa, bu seviyeler güçlü bir destek oluşturur. Tam tersi şekilde, 1.001–1.002 gibi seviyelerde yoğun satış emri varsa, burası güçlü bir dirençtir.

Emir Defteri Neden Önemlidir?

Çoğu yatırımcı coin’in fiyatına odaklanırken, profesyonel trader’lar emir defterine bakar. Çünkü fiyat hareketlerinden önce, emir defteri hareketlenir. Büyük alım emirleri yavaş yavaş deftere girmeye başlarsa, bu alım baskısı oluştuğunu gösterir. Aynı şekilde büyük satış emirleri artıyorsa, satış baskısı kuvvetleniyor olabilir.

Bu yüzden emir defterini okumayı bilmek, sana fiyat yönüyle ilgili erken sinyaller verir. Özellikle kısa vadeli al-sat yapan yatırımcılar için çok değerli bir kaynaktır.

“Wall” Kavramı: Alım ve Satım Duvarları

Emir defterinde bazen belli seviyelerde aşırı yoğun emir birikimi görürsün. Bu durum “duvar” olarak adlandırılır:

  • Buy Wall (Alım Duvarı): Belirli bir fiyatta dev bir alım emri varsa, bu fiyat altına düşmek zorlaşır. Güçlü destek oluşturur.
  • Sell Wall (Satış Duvarı): Belirli bir fiyatta çok büyük bir satış emri varsa, bu seviye geçilmesi zor bir dirençtir.

Bu duvarlar bazen gerçek emirlerdir, bazen ise “spoofing” gibi taktiklerle piyasa yönlendirmek için geçici olarak konur. Bu yüzden sadece emir büyüklüğüne değil, emrin ne kadar kaldığına ve işlem hacmine de dikkat etmek gerekir.

Piyasayı Okumanın Anahtarı

Birçok yatırımcı fiyatın neden bir noktada takıldığını ya da aniden kırıldığını anlamakta zorlanır. Oysa bu tür hareketlerin nedeni genellikle emir defterinde saklıdır. Biri büyük miktarda alış emri verdiyse fiyat hızla yukarı gider; büyük satış emri konduysa, piyasa sert düşebilir.

Bu nedenle emir defterini düzenli takip etmek, işlem zamanlaması açısından altın değerindedir.

Nasıl Kullanılır?

  • Scalping yapanlar için: Hızlı al-satlarda anlık emir akışı çok önemlidir. Likiditenin dar olduğu anlarda işlem yapmaktan kaçınmak gerekir.
  • Uzun vadeli yatırımcılar için: Belirli fiyat seviyelerinde destek/direnç analizi yapmak için kullanılabilir.
  • Manipülasyon takibi için: Ani gelen dev emirler bazen balinaların manipülasyon girişimi olabilir. Emir silinip tekrar giriliyorsa, dikkatli olunmalıdır.

Özetle

Emir defteri ve emir derinliği, çoğu yatırımcının görmezden geldiği ama aslında fiyatın ruh halini yansıtan en net göstergelerdendir. Sadece grafikle yetinmek yerine, piyasanın içine bakmak isteyen herkesin bu tabloyu okumayı öğrenmesi gerekir.

Yatırımda sadece ne aldığın değil, ne zaman, ne şekilde ve neye dayanarak aldığın da önemlidir. Emir defteri, sana bu üç soruya da cevap verebilir.