Forex piyasasına ilgi duyan birçok kişi, genellikle döviz çiftleri, kaldıraç, teknik analiz gibi konulara odaklanır. Ancak işin içine biraz daha derinlemesine girildiğinde, az bilinen ama son derece etkili bazı mekanizmalarla karşılaşılır. Bu detaylardan biri de çoğu yatırımcının farkında bile olmadan işlem yaptığı taşıma maliyeti, yani swap konusudur.
Yüzeyde görünmeyen bu küçük detay, özellikle pozisyonlarını uzun süre açık tutan yatırımcılar için oldukça önemlidir. Gelin birlikte swap’ın ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve yatırım kararlarını nasıl etkileyebileceğini detaylıca inceleyelim.
Swap Nedir?
Forex’te swap, basitçe açıklamak gerekirse, bir pozisyonu gece boyunca açık tutmanın size maliyet ya da kazanç olarak yansımasıdır. Çünkü her döviz çifti, aslında iki ülke parasının birbiriyle olan ilişkisini ifade eder ve her ülkenin kendi merkez bankası faizi vardır.
Örneğin, EUR/USD paritesinde işlem yapıyorsanız, aslında Euro ve Amerikan Doları arasında bir faiz farkına da maruz kalıyorsunuz. Bu faiz farkı, işlem türüne (alım mı, satım mı yaptığına) ve hangi paritenin alınıp hangisinin satıldığına göre size ya gecelik kazanç (pozitif swap) ya da gecelik maliyet (negatif swap) olarak yansır.
Swap Nasıl Hesaplanır?
Swap tutarı, yatırımcının işlem büyüklüğüne (lot miktarı), pariteye ve merkez bankalarının faiz oranlarına göre hesaplanır. Yani düşük faizli bir para birimini satıp, yüksek faizli bir para birimini alırsanız swap geliri elde edebilirsiniz. Ancak tersi durumda, yani yüksek faizli para birimini satıp düşük faizli olanı alırsanız, her gece hesabınızdan belli bir tutar düşülür.
İşin ilginç yanı, bu işlem çoğu yatırımcının gözü önünde yapılmaz. Pozisyonlar gece 00:00’da “swap zamanı” geldiğinde sistem tarafından otomatik olarak değerlendirilir. Birçok yatırımcı sabah hesabına baktığında küçük bir eksilme ya da artış görür ama bunun neden olduğunu fark etmez.
Üç Kat Swap Uygulaması
Çoğu kişinin bilmediği bir başka detay ise Çarşamba günleri üç kat swap uygulanmasıdır. Bunun sebebi, forex piyasasında işlemlerin takas tarihi olarak genellikle T+2 (işlemden iki iş günü sonrası) sisteminin kullanılmasıdır. Hafta sonları piyasa kapalı olduğu için, bu gecikme Çarşamba günü yapılan işlemlere üç günlük swap yansıtılmasıyla telafi edilir.
Bu küçük detay, özellikle büyük hacimli ve uzun süreli pozisyon taşıyanlar için ciddi farklar yaratabilir.
Swap-Free (İslami) Hesaplar Gerçekten Avantajlı mı?
Bazı forex aracı kurumları, özellikle faiz hassasiyeti olan yatırımcılar için “swap-free” hesaplar sunar. Bu hesaplarda gecelik taşıma maliyeti uygulanmaz. Ancak bu durum, her zaman avantajlı değildir. Bazı kurumlar, swap yerine başka gizli ücretler koyabilir ya da işlem maliyetlerini spread üzerinden artırabilir.
Bu yüzden swap-free hesap kullanmadan önce, o hesabın gerçekten “masrafsız” mı yoksa sadece görünürde swapsiz mi olduğunu iyi analiz etmek gerekir.
Stratejik Açıdan Swap’ın Önemi
Swap’ı sadece teknik bir detay olarak görmek hata olur. Bilinçli yatırımcılar, swap oranlarını stratejilerinin bir parçası olarak kullanabilir. Örneğin, pozitif swap veren bir paritede uzun vadeli pozisyon açmak, fiyat hareketi olmasa bile zamanla ek kazanç sağlayabilir.
Aynı şekilde, negatif swap’ın yüksek olduğu işlemlerden uzak durmak ya da sadece kısa vadeli al-sat yaparak bu maliyetten kaçınmak da bir strateji olabilir.
Özetle
Forex dünyası dışarıdan bakıldığında sadece al-sat gibi görünse de, işin içine girdiğinizde birçok “görünmeyen” mekanizmanın etkili olduğunu fark edersiniz. Swap, bu mekanizmalardan sadece biri ama etkisi hafife alınmayacak kadar büyüktür.
Eğer forex piyasasında ciddi yatırım yapmayı düşünüyorsanız, taşıma maliyetini göz önünde bulundurmalı ve stratejilerinizi buna göre şekillendirmelisiniz. Çünkü bazen kazanç, sadece fiyatların hareketinden değil, zamanın nasıl yönetildiğinden gelir.